اندازه ‏گیری کارایی مزارع صنعتی پرورش گاو شیری با استفاده از روش تحلیل فراگیر داده‏ها: مطالعه موردی جنوب استان تهران

با توجه به نقش تولید شیر و پرورش صنعتی گاو شیری در امنیت غذایی و همچنین جایگاه استان تهران در بخش دامپروری کشور، کارایی فنی، تخصیصی، اقتصادی و مقیاس گاوداری‏های شیری در شهرستان‌های پاکدشت و ری در جنوب استان تهران، اندازه‏گیری شد. برای این منظور کارایی 65 گاوداری‏ شیری صنعتی با استفاده از روش تحلیل فراگیر داده‏ها(DEA) در سال 1387 مورد ارزیابی قرار گرفت. جمع‏آوری آمار و اطلاعات این تحقیق با روش‌های مطالعه اسنادی، مشاهده و مصاحبه حضوری انجام شد. نتایج محاسبه کارایی با فرض بازدهی متغیر نسبت به مقیاس و بر مبنای حداقل‏سازی استفاده از نهاده‌ها نشان داد که نیمی از دامداری‏ها از لحاظ فنی کارا بودند. با وجود آنکه حدوداً 51 درصد از دامداری‏ها از نظر فنی کاملاً کارا بودند؛ ولی وضعیت دامداری‏های مورد بررسی از لحاظ تخصیصی و اقتصادی مناسب نبود. میانگین سطح کارایی فنی دامداری‏ها برابر با 93/0 محاسبه شد؛ اما میانگین سطوح کارایی تخصیصی و اقتصادی دامداری‏ها به‌ترتیب برابر با 45/0 و 42/0 بود. مشخص گردید که 40 درصد واحد‌ها از لحاظ کارایی مقیاس کاملاً کارا هستند و در مقیاس بهینه فعالیت می‌کنند. نتایج بررسی بازده نسبت به مقیاس نشان داد که 37 دامداری بازده افزایشی،2 دامداری بازده کاهشی و 26 واحد بازدهی ثابت نسبت به مقیاس داشتند. نتایج بررسی مصرف نهاده‏ها نیز نشان داد که واحدهای ناکارا بایستی در مصرف نهاده‏های یونجه، سیلوی ذرت، کنسانتره، دارو و هزینه‏های درمانی صرفه‏جویی به عمل آورند.